देशभर सम्भव नहुँदासम्म सानो ठाउँमा पनि यो मोडेलमा काम गर्न सकिन्छ, वैज्ञानिकहरूले प्रयोगशालामा ‘एक्स्पेरिमेन्ट’ गरे जस्तो । मैले स्थानीय तहलाई त्यस्तो प्रयोगशाला बनाउन सकिने अर्थमा त्यहाँ जान तयार छु भन्न खोजेको हुँ । यसमा अरू पनि तयार हुनुपर्छ ।

१० चैत, काठमाडौं । पूर्वप्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईले प्रधानमन्त्री, मन्त्री र सांसद भइसकेका नेताहरू स्थानीय तहको नेतृत्व गर्न हिचकिचाउन नहुने बताएपछि सामाजिक सञ्जालमा राम्रै बहस भयो । कतिपयले भट्टराई स्वयंलाई काठमाडौं महानगरपालिकाको मेयरमा उम्मेदवार बन्न सुझाए ।

बुधबार टोखास्थित निवासमा भेटेर हामीले सोध्यौं– काठमाडौंको मेयरमा उठ्ने तयारी हो ? तर, उनको मतदाता नामावली गोरखाको पालुङटार नगरपालिकामा रहेछ । नामावली नभएको ठाउँमा उम्मेदवार हुन नपाउने कानुनी व्यवस्था भएकाले यो पटक चाहे पनि काठमाडौंको मेयरमा उठ्न सम्भव नभएको उनले बताए ।

‘म ६८ वर्षको भइसकें’ उनले भने, ‘पटक–पटक सांसद हुनुको साटो स्थानीय तहमा आफ्नो अनुभव र क्षमताको उपयोग गर्न सकिन्छ भन्ने लाग्छ ।’ प्रस्तुत छ, जनता समाजवादी पार्टी (जसपा)को संघीय परिषद् अध्यक्ष एवं पूर्वप्रधानमन्त्री डा. भट्टराईसँग अनलाइनखबरकर्मी राजकुमार श्रेष्ठ र रघुनाथ बजगाईंले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंश :

स्थानीय तहमा सामान्य कार्यकर्ता पठाए हुन्छ भन्ठान्छन्, तर गाउँपालिका, नगरपालिका, अझ काठमाडौं महानगरपालिकाको बजेट नै १९ अर्बको छ । नगरपालिकाको बजेट एक अर्बभन्दा बढी हुन्छ । गाउँपालिकाको पनि ८०÷९० करोड सम्म छ ।

यत्रो स्रोतको सही व्यवस्थापन गर्न क्षमतावान र अनुभवी मान्छेहरू जानुपर्छ । उम्मेदवार छनोट गर्ने क्रममा दलहरूलाई मेरो आग्रह छ– स्थानीय तहको नेतृत्वमा सामान्य कार्यकर्ता होइन, क्षमतावान र समाजका प्रतिष्ठित व्यक्तिहरू पठाइयोस् ।

प्रधानमन्त्री भइसकेको मान्छे मेयर बन्न मिल्छ । सांसद, मन्त्री भइसकेका मान्छेले पनि पालिकाको नेतृत्व गर्नुपर्छ भनेर गर्नुभएको ट्वीटको आशय यही हो ?

मेरो त सुरुदेखिकै धारणा यही हो । राजनीति भनेको जनताको सेवा गर्ने माध्यम हो भने जहाँबाट बढी सेवा हुनसक्छ, समाज रूपान्तरणको काम हुनसक्छ, त्यहाँ जाने हो ।

तर, त्यसो गरिंदैन । जहाँबाट आफूलाई नक्कली प्रतिष्ठा आर्जन हुन्छ, त्यहाँ जान खोज्ने अथवा जहाँ छिटो–छरितो व्यक्तिगत स्वार्थ पूर्ति हुन्छ, राज्यको स्रोत दोहन गर्ने अवसर हुन्छ त्यहाँ जाने प्रवृत्ति छ ।

म पहिल्यैबाट भनिरहेको छु– जनताको साँच्चै सेवा गर्ने भनेको स्थानीय तहबाट हो । त्यसैले एकचोटि भनेको थिएँ– अब सांसदमा उठ्दिनँ, मेरो नगरपालिका गोरखाको पालुङटारमा उठ्छु । त्यसको दुई दिनपछि खबर आयो– फ्रान्सका प्रधानमन्त्री एडवर्ड फिलिपले राजिनामा गरेर आफ्नो पुरानो नगरपालिकामा उम्मेदवार बनेर जिते । अहिले पनि उनी मेयर छन् ।

भनाइको तात्पर्य, कुनै पनि तहमा गएर काम गर्न हामी तयर हुनुपर्छ । एकचोटि भर्‍याङमाथि उक्लिएपछि तल झर्नै हुन्न भन्ने सामन्ती सोच त्याग्नुपर्छ ।

त्यो ट्वीटपछि कतिपयले तपाईं काठमाडौंको मेयरमा उठिदिए हुन्थ्यो भन्ने भाव व्यक्त गरेको पाइयो । यसमा के भन्नुहुन्छ ?

मैले सचेत ढंगले त्यो ट्वीट गरेको थिएँ, यस्तो प्रतिक्रियामा खुसी लागेको छ । मेरो विषयलाई लिएर होइन, कमसेकम जनतामा सचेतना आएको छ, स्थानीय तहमा क्षमतावान, अनुशासन कायम गर्न सक्ने मान्छेहरू जानुपर्छ भन्ने सोच विकसित हुनु राम्रो हो ।

हामी छिट्टै स्थानीय तह निर्वाचनमा जाँदैछौं, उम्मेदवारहरू चयन हुँदैछन् । दलहरूले हिजो जस्तै जुनियर कार्यकर्ता पठाउने काम नगरुन् । सिनियर, क्षमतावान, प्रतिभावान र समाजका प्रतिष्ठित व्यक्तिहरूलाई खासगरी नगरपालिकाहरूको नेतृत्वमा पठाउन् । मैले यो सन्देश दिन खोजेको हुँ ।

तपाईं आफैं चाहिं जान खोजेको होइन ?

आवश्यक पर्‍यो भने जान सक्छु मैले भनेको छु । केही दिन अघि पालुङटारमा भएको कार्यकर्ता भेलामा पनि मैले स्थानीय तहको महत्व बुझेर सकभर तपाईंहरू नै काम गर्नुस्, हैन आवश्यकै ठान्नुहुन्छ भने तपाईंहरू सांसदमा लड्नुस्, म नगरपालिकामा लड्छु भनेको थिएँ ।